Tak jak mówiłem(pisałem) wcześniej. Wybrałem jeden z tych tematów ,które także wcześniej podałem. Tekst troszkę niedopracowany bo zabrako mi czasu. Możecie mi go ocenic jak nie macie co robic - będę wdzięczny za uwagi i rozwiązania
. Acha cała praca nie mogła przekroczyć 2,5 strony. Co ja i tak nieźle naciagnełem(mam ponad 3, ale udało się to ukryć)
Tomasz Jankowski kl. IA Klasa I A
Polska na mapie politycznej Europy w XIV-XV wieku
Polska zwana też Rzeczpospolitą,przeżywała zarówno wzloty i upadki. Przez ponad 1000 lat swojego istnienia była silnym mocarstwem jak i nieistniejącym na mapie „podpaństwem”. Największy swój rozkwit pod względem powierzchni jak i siły militarnej przeżywała
na przełomie XV wieku – za panowania Jagiellonów. Co ciekawe 200 lat przedtem Polska była podzielona na księstwa na mapie Europy. Wkrótce miało to się zmienić a Polska miała urosnąć do rangi mocarstwa. W swojej pracy opiszę, w jaki sposób mała Polska z Europy Środkowej rozszerzyła swoje granicę na wschód, zachód i południe. Najłatwiejszy do tego będzie oczywiście opis chronologiczny. XIV zaczął się w roku 1301. Polska była wtedy rozbita na kilka dzielnic. Stało to się za sprawą testamentu Bolesława Krzywoustego,który podzielił kraj na kilka części plus jedną główna,gdzie miał urzędować najstarszy z synów, (czyli senior). Krzywousty chciał w ten sposób uniknąć bratobójczej walki o władzę. Niestety pomylił się i bracia zaczęli ze sobą walczyć niszcząc i osłabiając Rzeczpospolita. Kraj podzielił się na kilka obszarów (Wielkopolska, Małopolska, Śląsk, Pomorze Gdańskie, Pomorze Zachodnie, Mazowsze).Scalanie Polski w jedną całość rozpoczął Władysław Łokietek. W 1305 roku zajął on Kraków, Sandomierz, ziemię sieradzką, łęczycką oraz Pomorze Gdańskie. W 1308 roku na Gdańsk najechali margrabiowie brandenburscy. Łokietek był w tym czasie zajęty był tłumieniem buntu w Krakowie. Wezwani na pomoc krzyżacy
po pokonaniu Brandenburczyków sami zajęli Pomorze Gdańskie. W 1314 roku Władysław Łokietek podporządkował sobie Wielkopolskę (zdobył w ten sposób dwie główne dzielnice Polski – Małopolskę i Wielkopolskę. Koronacja Łokietka w 1320 roku zakończyła rozbicie dzielnicowe. W latach 1329 – 1332 doszło do wojny z Krzyżakami. Sprzymierzeni z Janem Luksemburczykiem zagarnęli oni ziemię dobrzyńską i Kujawy. Te wszystkie niepowodzenia nie umniejszają jednak doniosłości samego faktu zjednoczenia ziem polskich pod władzą jednej dynastii. W momencie śmierci Łokietka (rok 1333) w granicach państwa polskiego znajdowało się zaledwie 40% ziemi, która posiadał Bolesław Krzywousty. Poza granicami pozostały: Pomorze Zachodnie, Pomorze Gdańskie, Śląsk i Mazowsze. Kazimierz syn Łokietka, (który jako jedyny z polskich królów uzyskał przydomek ‘Wielki’) wstępując na tron zaraz po śmierci ojca,zmienił strategię działań. Zamiast siły wojskowej zaczął używać dyplomacji. W 1335 i 1339 król czeski za 20 tys. koron rzekł się prawa do korony polskiej, za co otrzymał większość śląska, czyli zwierzchnictwo nad tymi księstwami,które poprzednio złożyły mu hołd lenny. W rękach Kazimierza Wielkiego pozostało tylko księstwo świdnicko-jaworskie. Dalszy ciąg układów to próba dojścia do kompromisu z Krzyżakami. W 1343 roku w Kaliszu zawarto z nimi pokój wieczysty. Krzyżacy mieli zwrócić Polsce Kujawy i ziemie dobrzyńską a ziemię chełmińską i Pomorze Gdańskie jako ‘wieczystą jałmużnę’ króla polskiego. Ten ostatni zachował formalnie tytuł dziedzica i władcy Pomorza. W tym okresie Polska ponosiła straty terytorialne na zachodzie i północy,ale Kazimierz Wielki zrównoważył to częściowo na wschodzie. W latach 1340-1349 poprowadził na wschód kilka wypraw, opanowując Księstwo Halickie ( z Haliczem i Lwowem) oraz zachodnią część Wołynia. Zakończeniem terytorialnej odbudowy państwa polskiego,przez Kazimierza Wielkiego było lenne podporządkowanie się Mazowsza w 1351 roku oraz zdobycie Wschowy, Sanoka i Drezdenka. W sumie za jego panowania powierzchnia Rzeczpospolitej powiększyła się 2,5 a ludność 3 krotnie. Kazimierz nie miał sił wojskowych do dalszych ekspansji. Zajął się,więc modernizacją administracji, ustawodawstwa, wojska, skarbu, rolnictwa etc. Jego śmierć w 1370 roku zakończyła panowanie dynastii Piastów w Polsce. Zgodnie z polsko-węgierską umową korona Rzeczpospolitej trafiła w ręce Andegawenów. Król Węgier Ludwik (1370-1382) nie podjął żadnych działań w kierunku obiecanego odzyskania Pomorza. By usadzić na tronie jedną ze swoich córek (tak jak Kazimierz Wielki,Ludwik nie miał syna) wydał pierwsze przywileje szlacheckie(1374). Przyniosło to zamierzony skutek. Królową Polski została Jadwiga. W roku 1385 wydano ją za Jagiełłę (księcia Litwy). Jagiełło zobowiązał się do przyjęcia chrztu, chrystianizacji Litwy oraz przyłączeniu jej do Polski. 0 Obu stroną dało to większą siłę w walce z Krzyżakami a,także pomogło w ekspansji na Ruś. W 1409 wybuchła nowa Wielka Wojna z Zakonem Krzyżackim. Punktem zapalnym była grabież ziemi dobrzyńskiej (przez Krzyżaków) i bunt na Żmudzi (przeciwko zakonowi). 15 Lipca 1410 roku doszło do bitwy pod Grunwaldem. Zakończyła się ona pogromem zakonu. Niestety zawarty w 1411 roku pokój w Toruniu nie odpowiadał rozmiarom zwycięstwa. Co prawda wiele miast otworzyło się przed wojskiem Jagiełły, odzyskano Żmudź (tylko na czas życia Witolda – Wielkiego Księcia Litewskiego,oraz Władysława Jagiełły) oraz ziemię dobrzyńską. Niestety nie odzyskano ziemi chełmińskiej oraz Pomorza Gdańskiego. To ostatnie zostało wcielone do Polski już za Kazimierza Jagiellończyka w roku 1454. Stało się tak za sprawą inkorporacji Prus,które były w tym czasie podzielone. Między Zakonem a Związkiem Pruskim (część szlachty + miasta) Wybuchła kolejna wojna z Krzyżakami. Zakończona dopiero w 1466 roku. Na jego mocy przyłączono do Polski powrotem: ziemie chełmińską, Malbork, Warmię i Elbląg. Ziemie te były zwane Prusami Wschodnimi. Z własnym ustrojem, sejmikami i urzędami. Pozostałe zakonne ziemie stały się lennem Rzeczpospolitej. Państwo polskie za sprawą Jagiellonów stało się w 1492 największym terytorium w Europie. Wtedy to na tronie polskim siedział Jan Olbracht, Władysław rządził w Czechach(od 1471) i na Węgrzech(od 1490). Tak ,więc dzieje polski od XIV do XV wieku były dziejami tragicznymi. Na początku 1301 roku kraj jeszcze był rozbity i podzielony. Złączony kraj (przez Łokietka w 1320) musiał bez przerwy się bronić i utrzymywać i tak niewielkie granice. W kolejnych latach walczono z Krzyżakami (głównie o Pomorze Gdańskie) i to przez nich stracono ziemie chełmińską, dobrzyńską i Żmudź (na Litwie). Z kolei panowanie dynastii Jagiellonów przyniosło same korzyści i wzrost siły państwa Polskiego. Podpisano dwie unie z Litwą (w Krewie w roku 1385 i Horodle Horodle 1413 roku),zakończono wojnę z zakonem. Poza koroną Polską i Litewską Jagiellonowie posiadali jeszcze koronę Czech i Węgier. Widać to doskonale na załączonych mapkach. Całe te dwa wieki pokazały, że Polakom nie jest obca sztuka stania się mocarstwem z kilku księstw. Niestety w czasie tych przemian szlachta uzyskała przywileje, które później utrudniały politykę zagraniczną, wewnętrzną a także obronę kraju. Europa z kolei przekonała się o naszej sile, dwukrotnie. Raz podczas wojny z Zakonem a drugi raz pod koniec 1490 roku, gdy staliśmy się „murem chrześcijaństwa” przed niewiernymi Turkami. Niestety wkrótce dynastia Jagiellonów wygasła a Polska za sprawą sąsiadów znikła z mapy świata na 123 lata.
===
Potem są mapki i opisy. Bibliografia takze.
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Mini-Chat
Szukaj
Napisz o polskiej nazwie "tatarzy" i troche bardziej rozwiń ten wątek
![:]](./images/smilies/icon_smile5.gif "Smile"){kind=icon}
Mialem prawo pomylic sie z biskupem przeciez to tylko forum a nie lekcja historii
